Skip to content Skip to sidebar Skip to footer
Home / Fisika

√ Gelombang : Pengertian, Sifat, Manfaat, Jenis, Rumus

Konten [Tampil]
A. PENGERTIAN GELOMBANG
Gelombang ialah hasil dari getaran yang merambat baik melalui medium tertentu atau tanpa medium. Perambatan dari gelombang tersebut tidak akan mempengaruhi mediumnya. Gelombang membawa energi dari satu daerah ke daerah lainnya. Panjang satu gelombang sanggup diketahui dengan menghitung jarak antara lembah dan bukit atau menghitung jumlah rapatan dan renggangan yang dibuat oleh gelombang tersebut. Contoh sederhana dari gelombang ialah ketika kita mengikatkan satu ujung tali ke sebuah pohon, kemudian ujung yang satunya lagi dipegang kemudian digetarkan (digoyangkan), maka tali tersebut akan membentuk menyerupai lembah dan bukit, nah itulah yang disebut dengan gelombang.
Gelombang ialah hasil dari getaran yang merambat baik melalui medium tertentu atau tanpa √ Gelombang : Pengertian, Sifat, Manfaat, Jenis, Rumus
GELOMBANG
B. SIFAT – SIFAT GELOMBANG
1. Refleksi (Dapat Dipantulkan)
Refleksi (Pemantulan) ialah pembalikan arah rambat gelombang alasannya ialah membentur suatu medium yang tidak sanggup ditembus oleh gelombang tersebut. Dalam pemantulan gelombang berlaku aturan pemantulan gelombang yaitu :
  • Besar Sudut datangnya gelombang sama dengan besar sudut pantul gelombang
  • Gelombang datang, Gelombang Pantul dan Garis Normal terletak pada Satu Bidang Datar.
Gelombang ialah hasil dari getaran yang merambat baik melalui medium tertentu atau tanpa √ Gelombang : Pengertian, Sifat, Manfaat, Jenis, Rumus
REFLEKSI (PEMANTULAN) GELOMBANG
2. Refraksi (Dapat Dibiaskan)
Refraksi (Pembiasan) ialah pergeseran arah rambat gelombang alasannya ialah melalui medium yang sanggup ditembus, tetapi berbeda kerapatannya dengan medium pembawa gelombang tersebut. Contohnya ialah ketika suatu gelombang cahaya dibawa oleh udara dan masuk ke dalam air.
Gelombang ialah hasil dari getaran yang merambat baik melalui medium tertentu atau tanpa √ Gelombang : Pengertian, Sifat, Manfaat, Jenis, Rumus
REFRAKSI (PEMBIASAN) GELOMBANG
3. Difraksi (Dapat Dibelokkan)
Difraksi (Pembelokkan/Penyebaran) Gelombang ialah pembelokkan atau penyebaran gelombang ketika melalui suatu celah tertentu. Semakin sempit celah yang dilewati, difraksi yang terjadi akan semakin tampak.
Gelombang ialah hasil dari getaran yang merambat baik melalui medium tertentu atau tanpa √ Gelombang : Pengertian, Sifat, Manfaat, Jenis, Rumus
DIFRAKSI (PEMBELOKKAN) GELOMBAN
4. Dispersi (Dapat Perubahan Bentuk)
Dispersi ialah terjadinya perubahan bentuk gelombang ketika gelombang tersebut melalui suatu medium tertentu. Contohnya ialah gelombang cahaya putih yang menjadi berwarna ketika melewati prisma. Tidak semua medium sanggup menciptakan perubahan bentuk, hanya beberapa medium tertentu saja, sedangkan medium yang sanggup mempertahankan bentuk gelombang itu disebut medium nondispersi.
Gelombang ialah hasil dari getaran yang merambat baik melalui medium tertentu atau tanpa √ Gelombang : Pengertian, Sifat, Manfaat, Jenis, Rumus
DISPERSI (PERUBAHAN) GELOMBANG
5. Interfensi (dapat Digabungkan)
Interfensi ialah perpaduan dua buah gelombang. Jika kedua gelombang yang dipadukan mempunyai fase sama, maka mereka akan saling menguatkan sehingga disebut Interfensi Konstruktif, sedangkan kalau fasenya berlawanan, maka kedua gelombang tersebut akan saling melemahkan sehingga disebut interfensi destruktif.
Gelombang ialah hasil dari getaran yang merambat baik melalui medium tertentu atau tanpa √ Gelombang : Pengertian, Sifat, Manfaat, Jenis, Rumus
INTERFENSI GELOMBANG
6. Polarisasi (dapat Diserap Arah Getarannya)
Polariasasi ialah perembesan sebagian arah getaran dari gelombang ketika melalui medium tertentu. Polarisasi hanya sanggup terjadi pada gelombang transversal, yaitu gelombang yang arah getarnya tegak lurus dengan arah rambatannya.
Gelombang ialah hasil dari getaran yang merambat baik melalui medium tertentu atau tanpa √ Gelombang : Pengertian, Sifat, Manfaat, Jenis, Rumus
POLARISASI (PENYERAPAN) GELOMBANG
C. KLASIFIKASI MACAM – MACAM JENIS GELOMBANG
1. Jenis Gelombang Berdasarkan Mediumnya
a. Gelombang Mekanik
Gelombang Mekanik ialah gelombang yang memerlukan medium tertentu dalam perambatannya. Gelombang mekanik tidak akan sanggup merambat pada ruang hampa tanpa medium. Contohnya ialah bunyi yang memerlukan udara untuk perambatannya.

b. Gelombang Elektromagnetik
Gelombang elektromagnetik ialah gelombang yang tidak memerlukan medium dalam perambatannya. Artinya gelombang elektromagnetik sanggup merambat dimana saja. Contonnya ialah gelombang cahaya.

2. Jenis Gelombang Berdasarkan Arah Getar dan Rambatannya
a. Gelombang Transversal
Gelombang Transversal ialah gelombang yang arah getarnya tegak lurus dengan arah rambatannya. Betuk getaran pada gelombang transversal berupa bukit dan lembah.

b. Gelombang Longitudinal
Gelombang Longitudinal ialah gelombang yang arah rambat dan arah getarnya searah. Bentuk getarannya berupa rapatan dan renggangan.
Gelombang ialah hasil dari getaran yang merambat baik melalui medium tertentu atau tanpa √ Gelombang : Pengertian, Sifat, Manfaat, Jenis, Rumus
GELOMBANG TRANSVERSAL DAN LONGITUDINAL
3. Jenis Gelombang Berdasarkan Amplitudonya (Simpangan Terjauh)
a. Gelombang Berjalan
Gelombang berjalan ialah gelombang yang amplitudo atau simpangan terjauhnya tetap pada setiap titik yang dilalui gelombang (tidak berubah). Contohnya ialah gelombang yang terbentuk pada getaran sebuah tali.

b. Gelombang Diam
Gelombang Diam ialah jenis gelombang yang amplitudonya berubah-ubah pada setiap titik yang dilaluinya. Contohnya ialah gelombang yang terbentuk dari petikan gitar.

D. BESARAN – BESARAN FISIKA GELOMBANG DAN RUMUS PADA GELOMBANG
a. Panjang Gelombang
Panjang Gelombang ialah jarak yang ditempuh oleh satu gelombang. Simbol yang digunakan untuk melambangkan panjang gelombang ialah λ. 
  • Untuk gelombang transversal, satu gelombang terdiri dari satu bukit dan satu lembah.
  • Sedangkan Untuk Gelombang Longitudinal, satu gelombang terdiri dari satu rapatan dan satu renggangan.
Gelombang ialah hasil dari getaran yang merambat baik melalui medium tertentu atau tanpa √ Gelombang : Pengertian, Sifat, Manfaat, Jenis, Rumus
RUMUS PANJANG GELOMBANG

b. Frekuensi
Secara umum frekuensi ialah besaran ukuran jumlah putaran ulang suatu insiden dalam waktu tertentu. Dalam gelombang, frekuensi ialah jumlah gelombang yang melewati titik tertentu dalam satu detik. Satuan internasional yang digunakan untuk frekuensi ialah Hertz (Hz). Simbol yang digunakan untuk melambangkan frekuensi ialah f (huruf kecil).

c. Periode
Secara umum Periode ialah waktu yang ditempuh untuk melaksanakan suatu peristiwa. Dalam Gelombang, periode ialah waktu yang dibutuhkan untuk menempuh satu satu gelombang. Satuan yang sering digunakan untuk periode ialah detik atau sekon (s). Simbol yang digunakan untuk melambangkan periode ialah T (huruf besar).
Gelombang ialah hasil dari getaran yang merambat baik melalui medium tertentu atau tanpa √ Gelombang : Pengertian, Sifat, Manfaat, Jenis, Rumus
RUMUS FREKUENSI DAN PERIODE
d. Simpangan Gelombang
Simpangan ialah posisi getaran partikel media atau gelombang pada suatu ketika tertentu. Simpangan terjauh pada sebuah gelombang disebut dengan Amplitudo. Satuan Internasional untuk simpangan ialah meter (m).

e. Cepat Rambat (Laju) Gelombang
Cepat (Laju) Gelombang ialah kecepatan dari sebuah gelombang yang didapatkan dari jarak yang ditempuh gelombang dalam satuan waktu. Satuan internasional untuk Cepat Rambat (Laju) Gelombang ialah meter per detik (m/s). Simbol yang digunakan untuk melambangkan Cepat Rambat Gelombang ialah v (huruf kecil).
Gelombang ialah hasil dari getaran yang merambat baik melalui medium tertentu atau tanpa √ Gelombang : Pengertian, Sifat, Manfaat, Jenis, Rumus
RUMUS CEPAT RAMBAT (LAJU) GELOMBANG
E. PEMANFAATAN GELOMBANG
  • Gelombang TV dan Radio yang dimanfaatkan dalam bidang komunikasi.
  • Gelombang Mikro yang digunakan untuk memasak masakan (pada microwave)
  • Gelombang Bunyi, digunakan untuk peralatan USG bidang kesehatan.
  • Gelombang cahaya yang berperan dalam fotografi

Sumber http://www.ilmudasar.com